İki Tür Hedef

Muhabbet etmeyi ziyadesiyle seven birisiyim; bilhassa rastgele insanlarla yaptığım spontane muhabbetler çok hoşuma gidiyor. Tüm bu muhabbetlerde kimi zaman konu hayatımızdaki hedeflere gelir; ve şunu fark eder insan: Evet, belki herkesin bir “derdi” yok, doğrudur; ama kesinlikle hepimizin en azından bir “hedefi” var…

Tüm bu dinlediğim, okuduğum, yaşadığım ve istediğim hedeflerin hepsini bir kümeye toplayıp incelediğimde çok ilginç bir nokta fark ettim. Sahiden de bu kadar fazla veri karşısında insanın bu noktayı fark etmemesi çok zordu, üstelik önceki yazılarımda bahsettiğim üzere hayattaki şeyleri tasniflemeyi zaten seven bir insandım[1]. Peki bu nokta neydi?

Hayatta -genel itibariyle- iki tür hedef vardır.

Birinci Tür Hedefler

Bu tür hedefler, çok yüksek ihtimalle oldubitti olabilen şeylerdir; maddi-manevi ayrımında hayatın daha çok maddiyat kısmına yöneliktirler. Örnek olarak şunları söyleyebiliriz: X model arabaya sahip olmak, x elbisesini satın almak, şöyle bir mesleğe sahip olmak, şu pozisyona yükselmek, falan yerde ev sahibi olmak…

İkinci Tür Hedefler

İkinci tür hedeflerin özellikleri ise, genel itibariyle birinci tür hedeflerin özelliklerinin zıttıdır. Genellikle oldubitti olabilen bir şey değildirler; yöntem gibidirler, hatta bu yüzden her an bile devam edebilirler. Tamamen olmasa da, daha çok maneviyat kısmına yöneliktirler. İkinci tür hedeflere örnek olarak ise bunları söyleyebiliriz: İyi bir insan olmak, daha çok kültür tanımak, daha çok insan keşfetmek, daha çok insana fayda sağlamak, daha çok okumak, daha çok yazmak, daha çok düşünmek…

Peki Ya Aralarındaki İlişki?

İşte, tam bu noktada, iki tür hedefi de masaya yatırınca insan mühim ayrıntılar, mühim noktalar fark ediyor:

  1. Bu noktaların belki de en mühimi şu: Sizce insanı hangi tür hedefler kötülüğe ve ahlaksızlığa sürükler? Fark edeceğiniz üzere; birinci tür hedefler, ikinci tür hedeflere nazaran insanın yozlaşmasında çok daha maharetlidirler. Aslında bu durum çok doğal: Başkalarının ayağını kaydırıp yükselmek, hırsızlık yapmak, yalan söylemek… “Derdi” daha çok kültür tanımak olan bir adam bunları niye yapsın? Yapsa yapsa X model arabaya sahip olmak isteyen kişi yapar.
  2. Birinci tür hedefler tüketim, ikinci tür hedeflerin ise üretimi temsil ettiğini söylersek, zannımca çok da kötü bir benzetme yapmamış oluruz. Sahiden -az önce olduğu gibi- bu işin doğasında vardır bu (örneklere bakınca daha net görebilirsiniz). Üstelik bu tüketim-üretim ayrımı, kendini bence en çok şu noktada belli ediyor zaten: Yukarıda bahsettiğimiz gibi, birinci tür hedefler oldubitti olan şeylerdi; ikinci tür hedefler ise hayatın her noktasında devam edebiliyordu. Evet, bu böyledir: İyi amaç ve hedefler zaten hep sonu gelmez yollardan oluşurlar, her an devam ederler; tıpkı “daha çok kitap okumak” hedefinde olduğu gibi.
  3. Bu da çok ilginç bir ayrıntı: Tüm bu hedefler düşünülünce; birinci tür hedeflerin dışsal odaklı, ikinci tür hedeflerin ise içsel odaklı olduğu görülüyor. Hakikaten de dışarıdan bize yerleştirilen, telkin edilen ve statümüzü arttıran amaçlar birinci tür hedeflerken, saydığımız ikinci tür hedefler ise hep içimizden gelen, dışsal değil içsel olan, bize yerleştirilen değil bizden doğan hedeflerdir. Peki bu durum neden böyledir? Açıkçası benim pek çok tahminim mevcut bu konuda, ancak cevabı tam olarak bulmadığımı düşündüğümden (ve hissettiğimden), burada bu tür tahminlerime girmeyeceğim.

Esasen daha birçok ayrıntıdan ve ilişkiden bahsedilebilir, doğru; Fakat uzatmamak için geri kalan kısmını siz değerli okurların fikriyatına bırakıyorum; eminim ki herkes başka başka ilişkiler keşfedecektir. Bu tür şeyleri yorumlarda paylaşırsanız çok mutlu olurum.

Öyleyse…

Öyleyse ahlaklı, huzurlu, pişman olunmayacak ve “insan onuruna” yakışır bir şekilde hayat sürmenin yolu; ikinci tür hedeflere sahip olmaktan geçiyor, diye düşünüyorum. Umuyorum ki bunun nedenini yeterince açıklayabilmişimdir.

Sağlıcakla kalın.

Dipnotlar

[1] Bu yazımın başlarında bahsetmiştim: https://defterarkasi.com/2018/12/03/uc-tur-gece/

Fotoğraf

Bu yazıda kullandığım fotoğraf Halid Kalkan’a aittir, kendisine teşekkürlerimi iletiyorum. Halid abinin çektiği güzel fotoğrafları takip etmek için: https://www.instagram.com/halidkalkan/

Yazar hakkında

İlgili Gönderiler

Yorumlar

  1. Cevap
    Alkım Koş 16 Haziran 2019 at 01:59

    Gayet mantıklı bir çıkarım. Her insan hayatında biraz da olsun somutluk ister. Ama sence de bu kadar somutluğa, gerçekçiliğe gerek var mı? Kendi hayal dünyamızda yaşamak, kendi yarattığımız cennette yaşamı sürdürmektense neden her zaman kendimizi gerçeklerle yüzleşmeye zorluyoruz? Teknoloji hiç olmadığı kadar hızlı gelişiyor. Ve kısa zaman içinde hepimiz kendi hayal dünyalarımızı “gerçeğe” dönüştürebileceğiz. Ama peki o zaman kim gerçeklerle yüzleşecek?..

Cevap Bırak

Kaçırma